Over Soevereinen

Geschatte leestijd: ca 2 minuten

Mensen die zich soeverein verklaren keren zich af van de overheid en andere instituties. Hoewel ze veelal een open houding houden richting andere mensen, verspreiden ze wel feitelijk onjuiste verhalen over de kwade intenties van de instituties. Dit gedrag kan op langere termijn de democratische rechtsorde ondermijnen. Een deel van de soevereinen wil zelf bepalen of wet- en regelgeving op hen van toepassing is. Van een klein deel van de soevereinenbeweging gaat ook een geweldsdreiging uit op de korte termijn.

Dat zijn de belangrijkste conclusies uit de analyse ‘Met de rug naar de samenleving’ van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV), de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) en de Nationale Politie over de soevereinenbeweging in Nederland.

Soevereinen zijn mensen die van mening zijn dat de geldende wet- en regelgeving niet op hen van toepassing is. Dit manifesteert zich in het stopzetten van belastingbetalingen, het ontduiken van boetes en zelfs het uitschrijven bij het Bevolkingsregister. Hoewel mensen die zichzelf als soeverein bestempelen afkomstig zijn uit diverse lagen van de samenleving, vertonen velen van hen vaak tekenen van schuldenproblematiek.

Op Telegram zijn talloze chatgroepen actief waarin deelnemers elkaar van tips voorzien en steun bieden. Opmerkelijk is dat een BSN-nummer hier wordt betiteld als een ‘burgerslavennummer’, wat de diepgewortelde weerstand tegen het overheidsgezag weerspiegelt. Deze ontwikkeling creëert een complex narratief dat moeilijk te ontrafelen is, waardoor gemeenten soms hun handen vol hebben aan het omgaan met deze nieuwe realiteit.

Wie zijn deze diverse mensen precies? Wat drijft hen? Hoe wordt het narratief van de ‘soevereine burger‘ gevormd? Vanuit welke bronnen vindt dit gedachtegoed zijn oorsprong? En welke impact heeft deze beweging op de democratische rechtsstaat? Dit zijn enkele van de vragen die de verschillende overheden zullen moeten onderzoeken en bespreken. Maar moeten wij, als samenleving daar ook iets van vinden?

De vraag is of deze ontwikkelingen, die zich altijd in de marge afspeelden en nu meer manifest worden, onze samenleving bedreigen.

Of lezen zij ons de Levieten, zodat wij ons bewust worden/blijven van de systeemwereld die onze leefwereld domineert?

Of tasten Soevereinen de morele weerbaarheid van onze samenleving aan? En wat gaat ons dat aan?

Deze column verscheen eerder in het Weekblad van Diever.