een filosofische kijk op Diever en de wereld eromtoe
Het huidig snel veranderende wereldbeeld, de mentaliteit, en de prioriteiten van sommige bestuurders en hun entourage daaromheen botst met mijn idee van ‘vooruitgang’. Want dit is de onomkeerbare route naar ressentiment, na-ijver, haat en achterdocht. Kortweg: onvrede.
Tegenwoordig is de betekenis van het Hebreeuwse Shalom en Arabische Salaam versmald tot Vrede. Dat is jammer wat oorspronkelijk duiden de begrippen Shalom en Salaam een toestand aan, dat onze woorden: rechtvaardigheid, heelheid, harmonie, schoonheid, vrede, inzicht, vreugde en geluk omvat. Het zijn ook woorden die met zachte stem gesproken worden; prachtige, krachtige woorden door velen dagelijks als groet uitgesproken.
In de Stoa kon je door oefening leren jezelf een bepaalde mentale houding eigen te maken. Je kunt er bijvoorbeeld de tijd voor nemen om elke avond afgelopen de dag door te nemen: waar heb ik gefaald? Wat heb ik verzuimd wat ik wel had moeten doen? Maar ook: geniet van je plezier en prijs je zelf voor het goede! Van al die grote, schier onoplosbare, problemen; heb ik daarin een klein beetje bijgedragen om ze te verminderen, of in elk geval niet groter gemaakt?
Als ons land zich steeds meer naar binnen keert en opleidingen in cultuur en wetenschap afknijpt. Als er vandaag geen nieuwe geesteswetenschappers worden opgeleid, wie zal dan onze jeugd opleiden? Want integratie zal van twee kanten moeten komen, daar is zowel kennis en begrip van onszelf alsook van de ander voor nodig.
Kijk bijvoorbeeld eens naar de asielproblematiek, ambtenaren en politiek komen tegenover elkaar te staan. Dat wordt dan versluierd verwoord als ’Ambtenaren zijn niet al te optimistisch over het bereiken van beleidsdoelstellingen door het kabinet’. Dit betekent nogal wat. Want wat als democratisch vastgesteld beleid kan niet meer kan worden uitgevoerd?
Wereldvrede is zo’n ontzettend complexe zaak, dat eigenlijk niemand er iets over durft te zeggen. Zijn essay blijkt niets meer en niets minder dan de aanzet tot de oprichting van de Volkenbond in 1919. Op haar beurt werd de Volkenbond opgevolgd door de Verenigde Naties en later de Europese Unie.
Als je zegt: “Daar moet ik eens goed over nadenken”, wat ga je dan zitten doen? Sommigen zeggen dat ze er eens rustig over willen nadenken, of er eens een nachtje over willen slapen.
Laten we een gedachte-experiment doen en er eventjes van uitgaan dat er een computer gebouwd kan worden die er in een intelligentietest redelijk goed uitkomt. Dan kunnen we ons in alle redelijkheid afvragen of je van deze computer noodzakelijkerwijs moet zeggen dat hij denkt, voelt en begrijpt.
Vooral jongeren krijgen met vele nieuwe ervaringen te maken en die moeten allemaal verwerkt worden. Voor iedereen is het goed om zo nu en dan even te vertragen. Sommigen gaan vissen, fietsen, wandelen of paardrijden. Anderen lummelen wat rond en zoeken vrienden op om wat te kletsen. Lekker luieren en niets doen.
