Geschatte leestijd: ca 4 minuten
Het is in de aanloop naar de kerst altijd sfeervol in Diever. Daarna is er in de Pancratiuskerk ook nog het open podium, een sfeervol evenement met muziek van verschillende koren, orgel- en piano-muziek. Net zoals bij de vele kerstmarkten zoeken mensen daar iets wat sterk op hun gevoel werkt. Wat is dat toch? Is dat romantiek of is het nostalgie, het verlangen of het willen terugkeren naar een tijd die geweest is? En wat had die tijd dan, wat is dat dan, wat zijn we onderweg kwijtgeraakt?
Als we op het spoor gaan zitten van de maatschappelijke thema’s: politiek, cultuur, ongelijkheid, diversiteit en emoties en bedoelingen van andere mensen, dan zijn we al snel losgezongen van de werkelijkheid. Want velen zullen zich in deze donkere dagen voor de kerst afwenden van dit oeverloze gekakel hierover; we houden het liever gezellig.
Toch is er iets in deze donkere dagen waar je overal kerstverlichting ziet, de fanfare die kerstliederen speelt, ondernemers die chocolademelk en glühwein schenken. Zomaar, in de winkel of op straat. In Diever heb je dan het gevoel dat je er bij hoort, dat tussen al die mensen die je min of meer (her)kent, je veilig en zeker voelt. Ook als je niet zeker bent van je baan, je relatie of je woonsituatie en zingeving ver te zoeken is; kun je nu eventjes wat afstand ervaren. Eventjes erop vertrouwen dat het goedkomt, het gevoel dat je het allemaal niet alleen hoeft te doen. In het donker van deze dagen voor de kerst die je met elkaar beleeft kan het gevoel van geborgenheid je zomaar overvallen. Geborgenheid kun je niet opeisen, het kan je geboden worden als je met lege handen staat, als er in de herberg geen plaats meer is, als je op de vlucht ben en in een land terechtkomt waar je de taal niet spreekt. Waar het helpen van een vreemdeling strafbaar gesteld wordt.
In deze kersttijd durven we misschien ons wat makkelijker met elkaar te verbinden. Dan wordt onze “ikkigheid”, zoals Dirk de Wachter het noemt, doorbroken: de valse gedachte dat ik eerst succesvol moet zijn. Er is dan natuurlijk niet vanzelf verbinding. Dat kun je helpen ontstaan door echte aandacht en belangstelling te hebben voor elkaar.
Zo, in het donker van deze dagen kunnen we tegelijkertijd elkaars nabijheid voelen en de onvoorstelbare afstandelijkheid tot een immense buitenwereld. Opvallend genoeg wordt hier ook de zintuiglijke ondertoon van de geborgenheid duidelijk; het is een kwestie van geuren, klanken en kleuren, voelen en vinden. En natuurlijk de verhalen, ter inspiratie, als verrassing, troost, steun of vermaak. Bovenal zijn het de liederen. Niet alleen de traditionele kerstliederen maar ook nieuwe liederen zoals het mooie lied van Claudia de Breij: “Mag Ik Dan Bij Jou“, het is doordrenkt met een diep verlangen naar troost en nabijheid. Het lied verkent het menselijke gevoel van kwetsbaarheid en de behoefte aan een veilige haven in tijden van onzekerheid.
Als de oorlog komt,
En als ik dan moet schuilen,
Mag ik dan bij jou?
Als er een clubje komt,
Waar ik niet bij wil horen,
Mag ik dan bij jou?
Als er een regel komt
Waar ik niet aan voldoen kan
Mag ik dan bij jou?
En als ik iets moet zijn,
Wat ik nooit geweest ben,
Mag ik dan bij jou?
Mag ik dan bij jou schuilen,
Als het nergens anders kan?
En als ik moet huilen,
Droog jij m’n tranen dan?
Want als ik bij jou mag,
Mag jij altijd bij mij.
Kom wanneer je wilt,
Ik hou een kamer voor je vrij.
Jan H. Fondse
Deze column verscheen eerder in het Weekblad van Diever.